یکی از دغدغه های مدیران و صاحبین کسب و کار که رشته های غیر مالی در دانشگاه ها خوانده اند این است که مفاهیم مدیریت مالی و حسابداری برایشان ناآشنا و نامفهوم است.
لذا در این مقاله از وبسایت هومان سعی داریم مفاهیم رو همراه با مثال به صورت ساده و کاربردی بیان کنیم . با ما همراه باشید
صورت سود و زیان
دلایل متعددی برای سرمایه گذاری در یک شرکت وجود دارد. شاید آن شرکت در عرصه فعالیت خود پیشرو باشد یا رئیس آن در موفق ساختن شرکت ها توانایی داشته باشد. شاید هم محصولاتی به روز و مدرن تولید می کند. اما اگر شرکت سود خوبی که به آن سود خالص یا عایدی نیز گفته میشود ،نداشته باشد یا شواهد خوبی مبنی بر سودآوری آن در میان مدت دیده نشود، احتمالا شما تمایلی به سرمایه گذاری در آن نخواهید داشت.
صورت سود و زیان، سودآور بودن شرکت را مشخص می سازد. یعنی نشان میدهد که آیا سود خالص آن مثبت است یا خیر. این سند سودآوری شرکت در طول یک دوره زمانی مشخص که معمولا ماهانه، سه ماهه و یا یک ساله است را نشان میدهد.
چگونه صورت سود و زیان، سودآوری شرکت را نشان میدهد؟
ابتدا درآمدهای شرکت در این سند وارد می شوند، به این معنا که فعالیت های شرکت چه میزان وجوه مالی برای شرکت به همراه داشته است. سپس هزینه های مختلف از هزینه های تولید و انبارداری کالا گرفته تا استهلاک ساختمانها و تجهیزات و نیز هزینه های بهره و مالیات از درآمدها کسر می شود. در نهایت هرچه باقی می ماند، سود خالص است.
مثال شرح داده شده در صورت سود و زیان شرکت هترک» را نگاه کنید :
بهای تمام شده کالاهای فروش رفته
هزینه ای است که شرکت هترکه برای تولید جالباسی پرداخت می کند که شامل مواد خام نظير فایبرگلاس و هزینه های مستقیم نیروی کار می شود.
با کم کردن بهای تمام شده کالاهای فروش رفته از درآمد، به سود ناخالص شرکت یعنی سودآوری محصولات و خدمات شرکت دست می یابید.
هزینه های عملیاتی
حقوق کارمندان اداری، اجاره محل، هزینه های فروش و بازاریابی و همچنین هزینه های تجاری که ارتباط مستقیم با تولید محصول پیدا نمی کنند را شامل می شود. هزینه فایبرگلاس برای ساخت جالباسی در اینجا محاسبه نمی شود اما هزینه تبلیغات در نظر گرفته می شود.
استهلاک
راهی برای تخمین مصرف یک دارایی در طول زمان است. برای مثال، یک رایانه ممکن است عمر مفیدی برابر با سه سال داشته باشد. بنابراین بر طبق اصل تطبيق، شرکت ارزش کامل کامپیوتر را در سال اول خرید به صورت یکجا هزینه نمی کند، بلکه در واقع این هزینه در طول یک دوره سه ساله صورت میگیرد.
با کم کردن هزینه های عملیاتی و استهلاک از سود ناخالص، به سود عملیاتی دست می یابیم که اغلب سود قبل از کسر بهره و مالیات (EBIT) نیز نامیده میشود .
هزینه بهره
به بهره تعلق گرفته به وام های شرکت اطلاق می شود.
مالیات بر درآمد
، از سوی دولت بر سود شرکت اعمال می گردد.
به عبارتی دیگر در صورت سود و زیان شرکت، همان سود خالص است.
ترازنامه
بیشتر مردم سالی یک بار برای معاینه کلی نزد پزشک می روند تا اطلاعاتی را سلامت جسمی خود به دست آورند. شرکتها نیز به همین نحو از ترازنامه به عنوان وسیله ای برای جمع بندی شرایط مالی خود در یک زمان مشخص بهره می گیرند.
داراییها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام
دارایی ها
مواردی هستند که شرکت در آنها سرمایه گذاری می کند تا بتواند کسب و کار خود را راهبری کند و می توانند شامل ابزارهای مالی، زمین، ساختمان و تجهیزات شوند. شرکتها برای کسب دارایی های لازم اغلب وجوه لازم را فرض می گیرند و یا وعده پرداخت آن را در زمان دیگری می دهند، پولی که شرکت به بستانکاران بدهکار است ” بدهی” نامیده میشود. حقوق صاحبان سهام شامل آورده سرمایه گذاران و سودی است که شرکت به مرور زمان به دست می آورد. چنانچه شرکتی ۳ میلیون دلار دارایی و ۲ میلیون دلار بدهی داشته باشد، حقوق صاحبان سهام آن ۱ میلیون دلار خواهد بود :
دارایی ها = بدهیها + حقوق صاحبان سهام
۳/۰۰۰/۰۰۰ دلار = ۲/۰۰۰/۰۰۰ دلار + ۱/۰۰۰/۰۰۰دلار
از طرف دیگر، شرکتی که دارایی آن ۳ میلیون دلار و بدهی آن ۴ میلیون دلار است، حقوق صاحبانش منفی یک میلیون دلار خواهد بود که باید گفت این یکمشکل بزرگ محسوب می شود
بنابراین ترازنامه شرح می دهد شرکت در کجا و به چه میزان سرمایه گذاری کرده است (دارایی ها) که از این مقدار چه میزان از بستانکاران دریافت شده است (بدهی ها)و
چه میزان از جانب سهامداران آورده شده است (حقوق صاحبان سهام).
به علاوه ترازنامه اثربخشی استفاده از دارایی ها توسط شرکت و مدیریت صحیح بدهی ها را نشان می دهد.
اطلاعات ترازنامه زمانی بیش از همه سودمند است که با داده های سال گذشته مقایسه شود.
در ترازنامه ۳۱ دسامبر سال ۲۰۰۴ شرکت هترک، مقایسه آمار و ارقام سال ۲۰۰۴ و ۲۰۰۳ نشان می دهد که مجموع بدهیها و همین طور مجموع دارایی های این شرکت ۳۸۰۰۰ دلار افزایش
پیدا کرده است، به این معنا که حقوق صاحبان سهام تغییری پیدا نکرده است.
ترازنامه با ذکر داراییهایی آغاز می شود که به راحتی قابل تبدیل به پول نقد هستند نظیر وجوه نقد، دریافتنیها و موجودی مواد و کالا به این موارد دارایی های جاری گفته میشود.
در ادامه مواردی در ترازنامه ذکر می شوند که دارای ارزش هستند، اما تبدیل آنها به پول نقد دشوارتر است، نظیر ساختمان ها و تجهیزات. به این موارد دارایی های ثابت یا بلندمدت گفته می شود.
از آنجا که بیشتر داراییهای ثابت، به جز زمین، به مرور زمان دچار استهلاک می شوند، استهلاک انباشته نیز باید در محاسبات این بخش وارد شود. اموال، ساختمان و تجهیزات ناخالص منهای استهلاک انباشته برابر است با ارزش دفتری داراییهای ثابت.
نکته: ترازنامه میان بدهی های کوتاه مدت که بدهی های جاری نیز نامیده میشوند و بدهی های بلندمدت تمایز قائل می شود. بدهیهای کوتاه مدت معمولا باید ظرف یک سال یا کمتر پرداخت شوند. این بدهی ها شامل وامهای کوتاه مدت، حقوق، مالیات بر درآمد و حسابهای پرداختنی میشود.
کسر بدهی های جاری از دارایی های جاری برابر است با سرمایه در گردش.
سرمایه در گردش نشان میدهد شرکت چه میزان سرمایه به فعالیتهای عملیاتی خود اختصاص داده است. این که چه مقدار سرمایه برای امور شرکت کافی است به حوزه کسب و کار و طرح های شرکت بستگی دارد.
صورت جریان وجوه نقد
دید مختصری در مورد حساب جاری شرکت به شما می دهد. درست مانند صورتحساب بانکی، به شما نشان میدهد چه مقدار وجه نقد در ابتدای دوره و در انتهای آن موجود بوده و سپس شرح میدهد شرکت چگونه وجوه را هزینه کرده است.
اگر شما مدیر یک شرکت بزرگ باشید، تغییرات در جریان وجوه نقد شرکت معمولا بر عملکرد روزانه شما تاثیری ندارد، اما می توانید بر این جریان وجوه نقد اثرگذار باشید و بهتر است در مورد پیش بینی های جریان وجوه نقد شرکتتان اطلاعات به روزی در اختیار داشته باشید، زیرا ممکن است در زمان تهیه بودجه برای سال آتی به کمک شما بیاید. برای مثال، چنانچه وجوه نقد کافی وجود نداشته باشد، احتمالا از شما خواسته خواهد شد تا در هزینه کردن خود، احتياط بیشتری به خرج دهید. از طرف دیگر، چنانچه شرکت وجوه نقد فراوانی در اختیار داشته باشد، شما می توانید روی فرصت های جدید سرمایه گذاری فکر کنید.
آنچه در صورت جریان وجوه نقد محاسبه می شود با صورت سود و زیان تفاوت دارد.
چنانچه هیچ جریان وجه نقدی صورت نگرفته باشد، در صورت جریان وجوه نقد ذكر نمی شود. البته توجه داشته باشید که صورت جریان وجوه نقد با سود خالص آغاز می شود. سپس از طریق برخی تعديلات بر پایه افزایش و یا کاهش دارایی ها و بدهیهای ترازنامه، این سود خالص به وجوه نقد تبدیل می شود.
به طور کلی هر شرکتی به سه منبع جریان وجه نقد چشم دارد: فعالیتهای عملیاتی، فعالیتهای سرمایه گذاری و فعالیتهای مالی.
معمولا در ابتدا به فعالیتهای عملیاتی پرداخته میشود.
حسابهای دریافتنی:
مبلغی که مشتریان در قبال محصولات و خدمات به شرکت بدهکار هستند اما هنوز پرداخت نکرده اند.
حسابهای پرداختنی:
مبالغی که شرکت در قبال دریافت کالاها از تامین کنندگان خود بدهکار است اما هنوز پرداخت نکرده است.
فعالیتهای سرمایه گذاری می توانند در سه قالب زیر باشند
1-وجوه نقدی که شرکت برای سرمایه گذاری در ابزارهای مالی یا زمین ساختمان و تجهیزات هزینه می کند (چنین سرمایه گذاری هایی در PP&E اغلب به عنوان هزینه های سرمایه ای شناخته میشوند)
2- عواید ناشی از فروش زمین، ساختمان و تجهیزات
3- عواید ناشی از تبدیل سرمایه گذاری ها به وجوه نقد
فعالیتهای مالی، جمع آوری سرمایه از طریق قرض گرفتن در بازارهای سرمایه و انتشار سهام را شامل می شود. سود سهام باید از جریان وجوه نقد پرداخت شود؛ این نشانه کاهش جریان نقدی است.
برای دیدن آموزش های بیشتر در حوزه مدیریت مالی و حسابداری به گنجینه هومان ، مراجعه فرمایید.